[Not a valid template]Toledo dla Hiszpanów jest podobno tym, czym Rzym dla Włochów. To nie tylko pierwsza stolica, ale także kolebka państwa hiszpańskiego. To jedno z najstarszych miast w Europie i przez stulecia bardzo ważny ośrodek w tej części świata. To także miasto alchemików, filozofów oraz bardzo ważny ośrodek wymiany nauki w Europie. To wszystko odcisnęło swe piętno na mieście, a przenikanie się różnych wpływów kulturowych i religijnych widać niemal na każdym kroku.
Toledo położone jest w środkowej części Hiszpanii w pobliżu Madrytu. Miasto założone zostało przez Iberów, ale w 192 r, podbili je Rzymianie, dla których była to ważna osada handlowa. W V wieku osada przeszło pod panowanie Wizygotów, którzy stworzyli w tym miejscu stolicę swojego państwa i główny ośrodek religijny. W 711 miasto podbili Murowie. Za czasów panowania Maurów Toledo przeżywało swój „Złoty Wiek”. Stało się bardzo ważnym ośrodkiem rzemiosła, produkcji broni i handlu jedwabiu. W tym czasie w mieście współistniały obok siebie trzy religie i kultury – arabska, chrześcijańska i żydowska. Chrześcijanie, Żydzi i Arabowie żyli w pełnej symbiozie, a Toledo stało się swoistym łącznikiem między arabskim kalifatem, a chrześcijańską Europą. Stan ten trwał do 1085 roku, kiedy to miasto podbił król Alfons VI i ustanowił w niej stolicę Kastylii i Leonu. Od 1480 roku w mieście znajdowała się główna siedziba Hiszpańskiej Inkwizycji. To właśnie w Toledo inkwizytorzy rozpoczęli swoje „praktyki”, doprowadzając do masowych egzekucji i wypędzeń ludności innego wyznania. W 1492 roku z miasta wypędzono wszystkich Żydów. Miasto z otwartego kulturowo z dnia na dzień stało się zamknięte wyznaniowo. W 1561 roku król Filip II po sporze z biskupami zdecydował o przeniesieniu stolicy do Madrytu. Od tej chwili rola miasta stale malała. Do dziś jednak Toledo pozostaje główną siedzibą prymasów.
Miasto urzeka turystów. Otoczone jest z trzech stron rzeką Tag, a dostać się do niego można jedynie przekraczając jedną z siedmiu bram miejskich. Położenie to, a co z tym związane bardzo ograniczona przestrzeń sprawiły, że budynki ściśle do siebie przylegają, a uliczki są bardzo wąskie. Przy licznych kościołach znajdują się niewielkie parki z fontannami. Miasto do dziś zachowało swój XVII wieczny charakter, a czas jakby się w nim zatrzymał. Toledo uważane jest za jeden z najcenniejszych klejnotów architektury w Hiszpanii. W Toledo warto zatrzymać się na noc i spacerować uliczkami miasta po zmroku lub wczesnym rankiem. Miasto bez tłumów turystów ma zupełnie inny charakter.
Toledo, to przede wszystkim miasto dla miłośników architektury i sztuki. Koniecznie trzeba w nim zobaczyć:
Katedra – jest pierwszą budowlą w Toledo bez wpływów mauretańskich. Kamień węgielny położył w 1227 roku król Ferdynand III. Wnętrze pięcionawowe, wsparte na 88 kolumnach jest bardzo podobne do katedry w Bourges. Katedrę oświetla 750 witrażowych okien. W Zakrystii umiejscowiono muzeum malarstwa ze wspaniałą kolekcją dawnych mistrzów – podziwiać można kilkanaście obrazów El Greco m.in. „Chrystus odzierany z szat” (1579), „Łzy św. Piotra”, „Apostołowie”, „Św. Łukasz”; obrazy Goi, Velazqueza, Rubensa, Tycjana i wielu innych. W katedrze znajduje się także skarbiec z bogatymi zbiorami wyrobów ze złota i drogich kamieni, bogato zdobionych szat i innych dzieł sztuki.
Koniecznie trzeba wejść do kościoła Tome, w nim bowiem właśnie znajduje się najsławniejszy obraz El Greco – namalowany w 1586 roku „Pogrzeb hrabiego Orgaza”.
Więcej obrazów tego malarza można zobaczyć w Domu El Greco, czyli muzeum umiejscowionym w pałacyku z XV w., a urządzonego w stylu XVI wiecznym, z zachowaniem najdrobniejszych szczegółów. W muzeum poza pracami kreteńskiego malarza (m.in. „Widok Toledo”, „Św. Bernardyn ze Sieny” zgromadzono także dużą kolekcję malarstwa z XVI-XVII wieku. Warta obejrzenia są także same wnętrza pałacu.
Obecny kościół Santa Maria la Blanca, był do czasu wypędzenia z Toledo Żydów główną Synagogą – wybudowano ją w 1180 r.. Wnętrze kościoła jest wręcz oślepiająco białe (stąd nazwa) i uznawane jest za jedno z najpiękniejszych w Hiszpanii.
W pobliżu Bramy Słońca Puerta del Sol) znajduje się malutki kościół Sto. Cristo de La Luz – pierwotnie była to kaplica Wizygotów, w 980 roku przekształcono ją w meczet Bib al-Mardoun, a następnie w świątynię chrześcijańską. Kościół jest w czystym stylu arabskim mudejar (po arabsku ten styl nazywa się mudadżdżan, czyli „ten, który mógł zostać w Hiszpanii).
W kościele Sant Roman (1221) znajduje się Muzeum Synodu i Kultury Wizygockiej. W zbiorach m.in. rzeźby i kosztowności z VI-VIII w.
W Synagodze del Transito dziś znajduje się muzeum kultury żydowskiej. Dawny gmach szpitala dla sierot i biednych Toledo (renesansowy pałac ufundował w XV w. hrabia Mendoza) przekształcono w muzeum, które może się poszczycić jednymi z najbogatszych zbiorów malarstwa, rzeźb, tkanin i mebli w całej Hiszpanii – m.in. 18 obrazów El Greco ze słynnym „Wniebowzięciem”.
Warto także zajrzeć do Posada de la Sangre czyli Gospody Krwi, w której Cervantes pisał swoje powieści.
Alkazar powstał w miejscu dawnego obozu rzymskiego z III w. Później twierdzę w tym miejscu postawił Alfons VI, a pierwszym gubernatorem był Cyd. Alkazar został zniszczony w 1936 r. czasie hiszpańskiej wojny domowej – mieścił się w nim wówczas główny punkt obrony zwolenników generała Franco. Odbudowano go w latach 60-tych ubiegłego wieku.
[Not a valid template]Ale zabytków w Toledo jest o wiele więcej, są arabskie mosty, fragmenty murów obronnych pamiętają jeszcze czasy Wizygotów. Warto wspiąć się wyciętą w skałach drogą, ciągnącą się przy brzegu Tagu. Z góry roztacza się wspaniały widok na miasto, szczególnie o zachodzie słońca.
Zawiodą się turyści, którzy chcą w mieście szukać nocnych rozrywek. Miasto po zmroku zamiera. Nie ma tu także dużych restauracji, jedynie przy głównych miejskich placach przysiąść można w jednej z licznych małych restauracyjek.
