„Z wieli kultur jedna” – to motto Jamajki. I chyba tych kilka słów najwięcej mówi o samych Jamajczykach i ich kraju, który pomimo wpływu wielu kultur potrafił odnaleźć własną tożsamość.
Jamajką to przede wszystkim reggae i wszystkie jego odmiany ska, blue beat.
Ikoną na Jamajce jest oczywiście Bob Marley. Jego wizerunki można spotkać dosłownie wszędzie począwszy od koszulek po breloczki i plakaty. A muzyka reggae to bodaj najlepszy towar eksportowy. WWW stolicy kraju Kingston znajdują się niemal wszystkie studia nagraniowe w tym najsłynniejsze z nich, należące do Boba Marleya Tuft Gong Recording Studios, umiejscowione tuż obok jego domu, w którym obecnie znajduje się muzeum jego pamięci.
Jamajkę, jako raj do wypoczynku odkryli w latach 30-tych ubiegłego wieku gwiazdorzy filmowi, reżyserzy i pisarze. Zamieszkał to m.in. Errol Flyn, sir Noel Howard (można zwiedzić dom w którym mieszkał), bardzo często urlop na wyspie spędzała królowa Elżbieta II, Charlie Chaplin, Katherine Hepburn, Richard Burton oraz Elizabeth Taylor. Nad Zatoką Montego w malowniczo położonej willi Ian Fleming napisał 19 książek o przygodach agenta Jamesa Bonda. Obecnie jego dom jest częścią luksusowego kompleksu turystycznego.
W latach 60-tych ubiegłego wieku bardzo ważną rolę odegrał ruch religijno-społeczny Rastafarianizm, którego jednym z głównych ideologów i twórców był Marcus Garvey, wojownik o prawa czarnoskórych i zwolennik ich powrotu do Afryki. Rastafarianie uznawali zwierzchność cesarza Etiopii Hajle Sellasje. WWW 1996 roku rucRastafarianianian na całym świecie otrzymał status doradczy przy ONZ – International Rastafari Development Society.
Dziś wyznawców rastafarianizmów jest około 12 proc., jednak na wyspie niemal na każdym kroku można spotkać charakterystycznie ubranych rastamanów z niemal nieodłącznym „świętym zielem”, które palą niemal bez przerwy. Większość rastamanów jest wegetarianami, co ma znaczący wpływ na jamajską kuchnię. Do dziś Rastafarianie niemal w każdym zdaniu powtarzają swoje główne hasła „pokój, miłość, godność i szacunek”, co ma odzwierciedlenie w zachowaniu Jamajczyków, którzy są bardzo pogodni i chętni do pomocy.
Jamajczycy często podkreślają, że mają największą liczbę kościołów na świecie. To kraj ogromnych kontrastów – luksusowe hotele i rezydencje bardzo często sąsiadują ze zbitych z desek chałupkami biedaków.
Najwięcej zabytków z czasów kolonialnych znajduje się w okolicy dawnej stolicy kraju Spanish Town – jest tam barokowa katedra w stylu gregoriańskim. Warto przejść się miastem wśród dawnych kolonialnych domów wybrukowanymi wąskimi uliczkami, a także w kilku wschodnich miastach, w których zachowały się kolonialne rezydencje.
Rodziny na Jamajce są przeważnie wielopokoleniowe, a w wychowaniu dzieci pomagają praktycznie wszyscy członkowie rodziny, także tej dalszej. Charakterystyczny jest także patriarchat – kobiety głównie zajmują się domem, a mężczyźnie pracą zarobkową. W niektórych częściach wyspy wciąż jeszcze można spotkać tradycyjne rodziny, w których kobiety lepsze jedzenie oddają mężczyznom. Jednak pomimo tych zwyczajów mężczyźni na wyspie wykonują cięższe prace, nie pozwalają kobietom dźwigać ciężkich przedmiotów i chętnie przepuszczają je w drzwiach.
Ciekawostką jest fakt, że mieszkańcy o biedniejszym statusie przeważnie żyją w związkach partnerskich. Jednak nawet małżeństwo nie jest gwarancją monogamii – Jamajczycy pochodzenia Afrykańskiego uważają bowiem, że im więcej posiadają dzieci, tym jest wyższy ich status społeczny i co dla nich także bardzo istotne, nie zostaną posądzeni o homoseksualizm, który na wyspie jest bardzo źle widziany. Najczęściej więc mężczyźni oprócz żon, czy legalnych partnerek posiadają także liczne kochanki, zarówno na stałe jak i jako krótkotrwałe przygody miłosne.
Na Jamajce działa program „Meet the People” – biuro do spraw turystyki dobiera pod względem zainteresowań turystów i mieszkańców wyspy, by turyści mogli lepiej poznać Jamajczyków i ich kulturę. Program działa już od ponad 40 lat.
Jednym z nieodłącznych elementów Jamajki jest marihuana. Roślinę tą na wyspie zaczęto uprawiać w XVIII wieku i szybko rozpowszechniła się wśród niewolników. Początkowo używano jej głównie jako „tytoniu wiedzy” w trakcie ceremonii religijnych. Dziś jest bardzo popularna głównie wśród Rastafarian. Trzeba jednak pamiętać, że marihuana mimo jej powszechności jest na wyspie nielegalna.
Jamajczycy lubią spędzać czas aktywnie. Popularne są różne dyscypliny sportowe, z których najchętniej uprawianą jest piłka nożna i krykiet. Sporo amatorów znajduje także lekkoatletyka i boks. Mieszkańcy wyspy najchętniej jednak spędzają wolny czas słuchając muzyki. W niewielkich miejscowościach bardzo popularne są imprezy plenerowe zwane „Street Party”wieczorami przed domami rozstawiane są głośniki, z których puszczane jest reggae, a mieszkańcy bawią się do białego rana na ulicy, przepuszczając jedynie z rzadka pojawiające się samochody.
Religia na Jamajce
Większość mieszkańców Jamajki to chrześcijanie (ok. 65 %), przede wszystkim protestanci.
Kolejną ciekawostką jest to, że Jamajczycy uznają tylko jedno miasto na wyspie – Kingston. Jeśli więc mówią o „town”, to z pewnością chodzi im o Kingston.
2 odpowiedzi na „Jamajka Kultura”